Zabytki w zbiorach muzealnych

Ołtarz główny

Ołtarz główny z wizerunkiem Trójcy Świętej z kościoła z Żórawinie zaliczany jest do najwybitniejszych kreacji sztuki doby późnego renesansu i manieryzmu w naszej części Europy. O wysokiej wartości ołtarza decyduje też fakt iż za jego głównych wykonawców uznaje się Gerharda Hendrika z Amsterdamu Martina Riedla i warsztat malarski Georga starszego Hayera.

Ołtarz powstał w latach 1604 – 1605. Elementami składowymi są predella, szafa centralna i zwieńczenie. Nastawa ołtarza jest drewniana, polichromowana, złocona oraz zdobiona plastyką figuralną i ornamentalną. Szafa centralna wypełniona jest półpełnymi rzeźbami Boga Ojca, Chrystusa i Gołębicy – Ducha Świętego. Na rewersie nastawy znajduje się malowane przedstawienie Chrystusa Dobrego Pasterza.

Obecnie predellę i nastawę ołtarza można podziwiać w Muzeum Narodowym we Wrocławiu na wystawie stałej Sztuka Śląska XVI – XIX w. Właścicielem ołtarza jest kościół Trójcy Świętej w Żórawinie.

Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY.

Figura Chrystusa przy kolumnie

z 1604 r. autorstwa Adriaena de Vries z pomnika nagrobnego Adama von Hanniwaldt (zm. 1621) i jego żony Kathariny z domu von Schweidinger (zm. 1608).

Rzeźba zamówiona przez Adama i Andreasa von Hanniwaldt w Pradze w 1602 r. została umieszczona w kościele pw. Trójcy Świętej w Żórawinie w roku 1604. Wysokość jej wynosi 122 cm i jest pustym odlewem z brązu.

Obecnie figura Chrystusa znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie będąc jedną z największych jego ozdób.

Problemem badaczy świątyni żórawińskiej jest ustalenie faktów, czy w przeszłości przy epitafium Hanniwaldtów znajdowała się grupa rzeźbiarska Biczowania Chrystusa (Chrystus i czterech biczujących go oprawców), czy raczej sama figura Jezusa.

Zapraszamy do obejrzenia Galerii Sztuki Dawnej w MN w Warszawie i znajdującego się tam posągu Chrystusa ze sceny Biczowania.

Prace źródłowe:
Piotr Oszczanowski – „Ważniejsze dzieła sztuki renesansu i manieryzmu z dawnych zbiorów śląskich przechowywane obecnie na terenie Polski (poza Śląskiem).”
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY.

Chrzest Chrystusa

Obraz olejny z 1603 r. autorstwa Bartholomaeusa Sprangera z epitafium Simona (zm. 1599) i Evy (zm. 1600) Hanniwaldtów.

Przedstawia wizję sceny biblijnej, w której Jezus przyjmuje chrzest od klęczącego na skale św. Jana Chrzciciela.

Obraz zamówiony przez Adama i Andreasa von Hanniwaldt w Pradze w 1602 r. został namalowany przez Bartholomaeusa Sprangera w roku 1603. Jest to obraz olejny namalowany na desce o wymiarach 102 x 88 cm, który został włożony do drewnianego obramowania epitafium Simona i Evy Hanniwaldt.

Obecnie obraz znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu będąc jednym z najcenniejszym dzieł w kolekcji.

Zapraszamy do obejrzenia wystawy stałej Sztuka Śląska XVI – XIX w. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Prace źródłowe :
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY

Sen Jakuba

Obraz olejny z 1596 r. autorstwa Johanna Thwengera z tablicy pamiątkowej Daniela von Rindfleischa.

Obraz zamówiony przez wrocławskiego medyka i poetę Daniela von Rindfleischa w roku 1596 u wybitnego śląskiego malarza Johanna Thwengera. Jest to obraz olejny namalowany na płótnie, który wisiał na wschodnim licu łuku tęczowego obok ambony w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie.

Oprawa architektoniczno-snycerska obrazu została wykonana prawdopodobnie około 1604 r. przez Gerharda Hendrika i jego warsztat.

Obecnie obraz znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i można go obejrzeć na wystawie stałej Sztuka Śląska XVI -XIX w.

Prace źródłowe :
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY

Pokłon Pasterzy

obraz ok. 1604 r. autorstwa anonimowego malarza z epitafium Wenceslausa Wolgemuta i jego żony Marthy z domu Jeltsch.

Fundatorami powstałego w 1604 r. obrazu byli zarządca majątku w Żórawinie Wenceslaus Wolgemut i jego żona Martha z domu Jeltsch. Ostatecznie nie udało się ustalić malarza tego dzieła. Obraz Pokłon Pasterzy wraz z oprawą architektoniczno-snycerską wykonaną przez Gerharda Hendrika i jego warsztat w roku 1604 jest uznawany za epitafium. Epitafium pierwotnie wisiało na wschodnim licu łuku tęczowego, obok wejścia do zakrystii.

Obecnie obraz znajduje się w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i można go obejrzeć na wystawie stałej Sztuka Śląska XVI-XIX w.

Prace źródłowe :
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY

Epitafium Simona i Evy Hanniwaldtów

Epitafium Simona (zm. 1599) i Evy (zm. 1600) Hanniwaldtów określa się mianem najwybitniejszego malowanego epitafium obrazowego doby późnego renesansu i manieryzmu na Śląsku. W pierwszej kolejności decyduje o tym fakcie umieszczony w nim obraz Bartholomausa Sprangera, a następnie jego drewniane obramienie typu architektonicznego z rzeźbami.

Obramienie epitafium to bardzo dużych rozmiarów oprawa (4,45 m x 2.6 m) z drewna lipowego składająca się z trzech podstawowych części: rozczłonkowanej ramy mieszczącej obraz olejny na desce ze sceną Chrztu Chrystusa, u góry mocno wyładowanego belkowania i rozbudowanego zwieńczenia, a u dołu predelli z obrazem zmarłych oraz poniżej tablicy inskrypcyjnej.

Epitafium dzięki swojej rozbudowanej strukturze architektonicznej ma kształt zbliżony do portalu.

Obecnie podziwiać można tylko obrazy znajdujące się w galerii Sztuki Śląskiej XVI-XIX wieku w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Obramienie rozłożone na fragmenty przechowywane jest jako dzieło sztuki „zabezpieczone” w magazynie Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

Prace źródłowe :
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY

Portret Simona i Evy von Hanniwaldtów

obraz olejny z z 1603 r. z epitafium Simona (zm. 1599) i Evy (zm. 1600) Hanniwaldtów.

Obraz olejny namalowany na desce w roku 1603 przez anonimowego prawdopodobnie wrocławskiego malarza. Umieszczony był w predelli epitafium Hanniwaldtów.

Obie postacie ukazane są w czarnych strojach z białymi kryzami na tle pagórkowatego pejzażu ze starożytnymi ruinami rzymskiego Palatynu.

Obecnie obraz znajduje się na wystawie stałej Sztuka Śląska XVI – XIX w. w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Prace źródłowe :
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY

Figura Chrystusa Zmartwychwstałego

Figura stanowiła zwieńczenie Epitafium Simona i Evy Hanniwaldtów.

Rzeźba znajduje się obecnie w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Była eksponowana w ramach wystawy „Manieryzm Wrocławski”

Figurka anioła

Znajdowała się w prawej części zwieńczenia epitafium Simona i Ewy Hannivaldt.

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, obecnie w MNWr.

Figura anioła

pochodzi z gloriety chrzcielnicy, ok 1604 r.

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, obecnie w MNWr.

Konfesjonał

W 1604 r. zakończono główne prace nad wyposażeniem prezbiterium w kościele żórawińskim i obok ufundowania ołtarza i chrzcielnicy Hanniwaldt zlecił wykonanie konfesjonału. Data powstania tronu jest możliwa do ustalenia po widocznych na nim negatywowych śladów po cyfrach 0 i 4.

Konfesjonał wykonany jest z dębu i pokryty intarsją z orzecha i jawora.Wysokość jego wynosi 1,5 m, szerokość 0,765 m i głębokość 0,485 m. Jest w kształcie tronu o bardzo niskim siedzisku 0,33 m. Znajdujące się w górnej części zaplecka oraz po jego bokach wypustki świadczą o tym , że mamy do czynienia z elementem większej całości.

Po gruntowej konserwacji można go podziwiać w muzeum Piastów Ślaskich w Brzegu, gdzie jest prezentowany jako depozyt Muzeum Narodowego we Wrocławiu.

31 maja 1997 r. podczas rozpoczynającej się pielgrzymki papieża Jana Pawła II na wrocławskim lotnisku Strachowice jako siedzisko dla papieża przygotowano tron z kościoła Trójcy Świętej w Żórawinie.

Prace źródłowe:
Piotr Oszczanowski – CASUS ŻÓRAWINY
Piotr Oszczanowski – Kościół Trójcy Świętej w Żórawinie PRZEWODNIK

Herb von Hanniwaldt

znajdował się w partii zwieńczenia epitafium Adama i Kathariny von Hanniwaldt.

Odlew z brązu pozłacanego, 1604 – 1605 r.

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, obecnie w MNWr.

Epitafium herbowe Adama von Hanniwaldt, 1621 r.

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, obecnie w MNWr.

Herb Cathariny von Hanivaldt z d. von Schweidinger

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.

Posążek dziecka

Alabastrowa figurka Rosiny? von Uthmann z epitafium Susanny von Uthmann z d. Hornig, 1604

Pierwotnie w kościele Trójcy Świętej w Żórawinie, następnie w domu parafialnym skąd w 1924 r. przeniesiona do Muzeum Archidiecezjalnego we Wrocławiu, gdzie znajduje się obecnie.