Epitafium Adama i Cathariny von Hanniwaldt



Dzieło Gerharda Hendrika, zaliczane do najwybitniejszych realizacji rzeźbiarskich na Śląsku przełomu XVI u XVII w. do dziś przetrwało jedynie w niepełnej formie, choć nadal budzącej zachwyt. Stanowi ją wykonana z szarego, czerwonego i zielonego marmuru oprawa architektoniczno-rzeźbiarska.

W centralnym polu epitafium w płytkiej niszy konchowej znajduje się kolumna koryncka o ozdobnym, pozłacanym kapitelu, a w partii zwieńczenia, na jego osi figura anioła trzymającego niegdyś księgę, której towarzyszą po bokach dwa siedzące putta z koroną cierniową w dłoni (po lewej) oraz krzyżem – dziś nieistniejącym (po prawej).



Podstawa flankowana przez pełnoplastyczne figury królów biblijnych – Mojżesza trzymającego tablice bożych przykazań po lewej stronie oraz Dawida z harfą po prawej.



Partie boczne epitafium wieńczą dwa kartusze, będące w przeszłości oprawą dla wykonanych z pozłacanego brązu herbów rodów von Hanniwaldt (po lewej) oraz von Schweidinger (po prawej). Ten pierwszy przechowywany jest obecnie jako depozyt we wrocławskim Muzeum Narodowym.



Najcenniejszym elementem epitafium, dziełem o bezspornej wartości artystycznej była ustawiona pierwotnie przy kolumnie pełnoplastyczna brązowa figura Chrystusa Biczowanego autorstwa Adriaena de Vries – najsłynniejszego europejskiego rzeźbiarza doby manieryzmu, tworzącego dla najznakomitszych dworów królewskich. Rzeźba ta zamówiona przez Adama i Andreasa von Hanniwaldt w Pradze w 1602 r. sprowadzona do kościoła w Żórawinie w roku 1604, od 1954 r. ze względów bezpieczeństwa prezentowana jest w warszawskim Muzeum Narodowym. Wysoce prawdopodobne jest, że stanowiła ona wraz z czterema figurami oprawców biczujących Jezusa większą grupę rzeźbiarską przedstawiającą scenę Biczowania Chrystusa.